ประเพณีผีตาโขนเป็นหนึ่งในประเพณีที่มีชื่อเสียงของชาวอีสาน โดยเฉพาะในจังหวัดเลย ซึ่งจัดขึ้นในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา หรือระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงสิงหาคม เป็นประเพณีที่มีความเชื่อเกี่ยวกับการขับไล่สิ่งชั่วร้ายและการเสริมโชคลาภให้กับชุมชน

ความหมายและความเชื่อ:

ประเพณีผีตาโขนมีรากฐานมาจากความเชื่อในเรื่องของการขับไล่ผีและสิ่งชั่วร้าย โดยเชื่อกันว่า การแห่ผีตาโขนจะช่วยปัดเป่าสิ่งไม่ดีและเสริมสร้างความเจริญรุ่งเรืองให้กับชุมชน นอกจากนี้ยังเกี่ยวข้องกับการบูชาพระพุทธรูปและการขอพรเพื่อความสุขสงบในชีวิต

ลักษณะของการจัดงาน:

• การแต่งกาย: ผู้ที่ร่วมงานจะสวมหน้ากากผีตาโขน ซึ่งทำจากไม้ไผ่และวัสดุธรรมชาติอื่นๆ หน้ากากจะมีลักษณะเป็นตัวตลกหรือสัตว์ต่างๆ และมีตาโตที่เป็นสัญลักษณ์ของความน่ากลัว
• กิจกรรม: งานจะมีการแห่ขบวนผีตาโขนที่ผู้ร่วมงานจะเดินขบวนไปตามหมู่บ้าน โดยมีการเต้นรำและร้องเพลงพื้นบ้านร่วมกับเสียงกลองและเครื่องดนตรีท้องถิ่น
• พิธีกรรม: นอกจากการแห่ผีตาโขนแล้ว ยังมีการทำบุญและการบูชาพระพุทธรูป เพื่อเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลให้กับชุมชน

ประเพณีผีตาโขนเป็นการผสมผสานระหว่างความเชื่อพื้นบ้านและพุทธศาสนา ซึ่งถือเป็นการแสดงออกถึงความกลมกลืนของวัฒนธรรมท้องถิ่นและความเคารพในสิ่งศักดิ์สิทธิ์